روزهای ناخوش تئاتر کودک در سالنهای خالی غرب تهران، نشان از بحرانی میدهد که دامن این هنر نمایشی را گرفته است.
همشهری آنلاین _ سمیرا باباجانپور: هرچقدر طی این سالها مدیران هنری منطقه برای توسعه این هنر نمایشی تلاش کردند و منطقه ۵ بهعنوان پاتوق اصلی نمایشهای کودک و نوجوان معرفی شده است، اما ۸ ماه بیکاری مطلق اعضای گروههای نمایشی، نگرانیهای زیادی به همراه داشته است. «کرونا» بازیگران خوشذوق را از روی صحنه نمایش، پشت فرمان ماشینهای مسافرکشی نشانده است.
باید چارهای اندیشید. روزهای بحران زده پیش رو همه مشاغل را با چالش اقتصادی روبهرو کرده است. با این وجود، برخی از شغلها در حال از بین رفتن هستند. وقتی پای صحبت کارگردانهای جوانی مینشینیم که بهطور حرفهای سالها است نمایش کودک را روی صحنه بردهاند و آنها از بیکاری مطلق حرف میزنند و از نبود حمایت گلایه میکنند، نباید به این فکر کنیم که چارهای نیست. فکر و اندیشه جمعی نباید بگذارد کمر فرهنگ وهنر زیر سایه این بیماری خم شود.
حمایت از گروههای نمایشی و ورود آنها به فضای مجازی اگرچه با قانون تئاتر که همان تماشاگر حضوری است، جور درنمیآید اما این روزها بهترین راه برای روشن نگاه داشتن این چراغ بیفروغ همین فضای پر رونق آنلاین است. امروز بسیاری از برنامهها بهصورت آنلاین در حال برگزاری است. سخنرانی آنلاین، تدریس آنلاین و... تئاتر آنلاین هم میتواند یک روش جدی و خلاقانه باشد به شرطی که حمایتهای لازم را کسب کند و ارزش و اعتبار آن کاسته نشود.
هرچند که تئاتر آنلاین نمیتواند جای تئاتر را بگیرد ولی میتواند امکانی باشد که نفس این هنر نمایشیبند نیاید و هنرمندان این عرصه، خانهنشین نشوند. غرب تهران بهویژه بخش فرهنگی وهنری منطقه ۵ طی یک دهه گذشته در زمینه اجرای نمایشهای کودکانه بسیار موفق بوده است. تلاش و زحمت هنرمندان جوان، این روزها به حمایت و چارهاندیشی مسئولان نیازمند است.
بیش از ۱۵ سال از فعالیت فرهنگسرای «فردوس» در زمینه تئاتر و نمایش کودک میگذرد. تجربه موفقی که موجب شده تا این فرهنگسرا به قطب نمایش کودک غرب تهران تبدیل شود. در این مدت، نمایش کودک در ۲ زمان صبح و عصر اجرا میشد اما این فعالیت هنری موفق به یکباره با شیوع ویروس کروناوتعطیلی ناشی از آن، دستخوش تغییرات جبرانناپذیری شده است. «سحر حاجی غنیزاده»، مسئول واحد نمایش فرهنگسرای فردوس، در اینباره بیشتر توضیح میدهد: «اجراهای مستمر و موفق گروههای نمایشی کودک در سالنهای نمایش منطقه ۵، یعنی در سالن فرهنگسرای فردوس و مجتمع فرهنگی و هنری «نور»، کودکان و نوجوانان زیادی را روی صندلیهای نمایش نشاند اما این تجربه موفق به یکباره تعطیل شد و به سبب حفظ فاصله فیزیکی و رعایت پروتکلهای بهداشتیکاری نمیتوان برای جان گرفتن آن انجام داد. استقبال شهروندان و مدارس و مهدکودکها سبب شده بود تا میزان درآمد سالانه از این نمایشها در سالن فردوس چیزی در حدود ۳۰۰ میلیون تومان باشد. درآمدی که به ناگاه از جیب گروههای نمایشی حذف شده است و آنها را خانهنشین کرده است.»
مسئول واحد نمایش فرهنگسرای فردوس، درباره بحرانی که سالنهای خالی نمایش را تهدید میکند، میگوید: «تقریباً ۳۰ کارگردان تئاتر کودک با ما در ارتباط بودند که سالانه ۵ تا ۶ نمایش را روی صحنه میبردند. گروههای حرفهای که اکنون بیکار شدهاند. حضور در فضای مجازی به پشتوانه و حمایت لازم دارد ومتأسفانه زیرساختهای این حضور هم فراهم نیست.»حاجی غنیزاده در ادامه میگوید: «فرهنگسرای «آی تی» دورههای فیلمبرداری نمایش را برگزار کرد تا نمایشها را برای پخش آنلاین آماده کند ولی سازمان فرهنگی و هنری تنها میتواند هزینه یک جلسه را پرداخت کند. کارگردانها چندان راغب نبودند چون نیروی حمایتی برای ضبط نمایشها وجود نداشت.»او درباره اجرای موقت نمایش در سالن فردوس میگوید: «از تیرماه مجوز اجرای نمایش با حداقل تماشاگر را دریافت کردیم. ولی متأسفانه موج سوم کرونا دوباره همه جا را تعطیل کرد.»
گروههای نمایشی منحل شده اند
«مهرداد قرآن کیش» که یکی از فعالان حوزه نمایش کودک و نوجوان است و از پرکارترین کارگردانهایی است که در این زمینه فعالیت میکند، میگوید: «دیگر صبرو تحمل اعضای گروه تمام شده است. بعضیها کار را ترک کردهاند و مسافرکشی میکنند. ۸ ماه است که اصلاً کار نکردهایم. اجرا نرفتهایم. البته چندین بار نظرسنجی در فضاهای مجازی برگزار کردیم تا نظر مخاطبان را درباره اجراهای نمایش حضوری با حداقل تماشاگر جویا شویم که باید حق بدهم والدین نگران باشند و از این موضوع استقبال نکنند. ولی سالن نمایش فرهنگسرای فردوس بیش از ۱۰۰ نفر ظرفیت دارد. بیشک می توانیم با یک سوم ظرفیت کار را روی صحنه ببریم تا حداقل بتوانیم گروه را سرپا نگه داریم. تئاتر شغل ماست و همگیمان فارغالتحصیل این رشته هستیم. واقعانمیدانم باید چکار کنیم و این وضعیت تا کی ادامه دارد. همه این دوستان که صبح و عصر روی صحنه بودند، به یکباره بیکار شدند. یک ماه پیش، موضوع ثبتنام دریافت کمکهای حمایتی دوران کرونامطرح شد که ثبتنام کردیم، ولی با ضامن فقط۶ میلیون وام میدادند با چک و سفته ۱۲ میلیونی و ۱۲درصد سود که اصلاً قابل قبول نبود.» این کارگردان جوان در ادامه میگوید: «شغل ما در آخرین بخش سبد خرید مردم جا دارد. یعنی اگر حال مردم خوب نباشد، اقتصاد شرایط خوبی نداشته باشد، کسی حوصله نمایش دیدن ندارد. نگرانی من نه تنها موضوع مشکلات مالی است بلکه از بحرانی ابراز تأسف میکنم که موجب شده تا گروهها ی نمایشی منحل شوند. به هر حال باید برای کار هنری ارزش قائل باشیم.»
https://www.hamshahrionline.ir/news/563504/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%B5%D8%AD%D9%86%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D8%AF